- Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΟΥΛΙΩΝΗ
Οι εκλογές της 17ης Δεκεμβρίου στη Σερβία ανέδειξαν πρώτο το κόμμα του Αλεξάνταρ Βούτσιτς, Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα (SNS) με ποσοστό 46,3%, που αντιστοιχεί σε 128 από τις 250 έδρες της Βουλής της Σερβίας και έχει τη δυνατότητα να σχηματίσει ανυτοδύναμη κυβέρνηση.
Από την επομένη των εκλογών η αντιπολίτευση υποστηρίζει ότι έγιναν σοβαρές παρατυπίες που αλλοίωσαν το αποτέλεσμα και εδώ αρχίζουν οι συμπτώσεις ή αν θέλετε οι ομοιότητες με την “Πορτοκαλί Επανάσταση” που έγινε το 2004 στην Ουκρανία. Ο φιλορώσος Γιανουκόβιτς κερδίζει τις εκλογές τον Νοέμβριο του 2004 και ο φιλοευρωπαϊστής υποψήφιος πρόεδρος Γιούσενκο τον καταγγέλλει για νοθεία. Χιλιάδες Ουκρανοί κατακλύζουν την κεντρική πλατεία Μαϊντάν, απαιτούν τη διενέργεια επαναληπτικών εκλογών και πετυχαίνουν τελικά στις 26 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους να εκλέξουν τον Γιούσενκο.
Στη Σερβία οι υποστηρικτές της αντιπολίτευσης διαδηλώνουν καθημερινά, απαιτώντας την επανάληψη των εκλογών. Ο Βούτσιτς ευχαριστεί τις ξένες μυστικές υπηρεσίες που τον ενημέρωσαν, με την πρωθυπουργό της Σερβίας Μπρνάμπιτς να αποκαλύπτει ότι «η ρωσική υπηρεσία πληροφοριών προειδοποίησε τις σερβικές αρχές πριν από τις εκλογές για τις προθέσεις της αντιπολίτευσης». Τα ερωτηματικά πολλά όσον αφορά τις καταγγελίες της αντιπολίτευσης. Στην προ διμήνου περιοδεία της Ούρουλα φον ντερ Λάιεν στα Δυτικά Βαλκάνια, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν διαπίστωσε κανέναν κίνδυνο όσον αφορά τους θεσμούς στη Σερβία και δεν άφησε κανένα υπονοούμενο για τις εκλογές που θα γίνονταν. Αντιθέτως, παρουσίασε το σχέδιο της ΕΕ να διαθέσει 6 δις ευρώ στην ευρύτερη περιοχή και ειδικά από τη Σερβία ζήτησε την εξομάλυνση των σχέσεων με το Κόσσοβο.
Ο Βούτσιτς δεν είναι αντίθετος με την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας του, αλλά δεν είναι διατεθειμένος να απεμπολήσει τα εθνικά συμφέροντα της Σερβίας όπως αυτά αποτυπώνονται στο Σύνταγμα της χώρας. Δεν έχει λάβει και τις κατάλληλες εγγυήσεις ασφάλειας από τη Δύση άλλωστε, ώστε να προχωρήσει στη συνταγματική αναθεώρηση που ζητά κυρίως η Ευρώπη. Η προστασία των Σέρβων του Κοσσόβου είναι εκ των ουκ άνευ για το Βελιγράδι, προκειμένου να προχωρήσουν στην «επώδυνη» αναγνώριση του Κοσσόβου. Εκεί πλέον τα πράγματα περιπλέκονται διότι εάν η Σερβία τελικά μπει στη Ε.Ε, η Ρωσία θα χάσει το μοναδικό κράτοςσύμμαχο στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Το Βελιγράδι διατηρεί στενές οικονομικές σχέσεις με τη Μόσχα αφού εφοδιάζεται με φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο και οι σερβικές ένοπλες δυνάμεις χρησιμοποιούν κυρίως ρωσικά οπλικά συστήματα. Ο Βούτσιτς δεν έχει υπογράψει τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, δήλωσε όμως ότι δεν είναι απόλυτα σύμφωνος με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Η κατάσταση στη Σερβία, όμως, φαίνεται ότι είναι σε οριακό σημείο. Η δήλωση της εκπροσώπου του Υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας, Μαρίας Ζαχάροβα, δεν αφήνει πολλά περιθώρια: «Η Δύση επιχειρεί στη Σερβία την εφαρμογή σεναρίων τύπου Μαϊντάν. Γίνεται προσπάθεια κατάληψης της εξουσίας, ακολουθώντας το γνωστό μοτίβο που έχει παρατηρηθεί μεταξύ των δυτικών παικτών, με την οργάνωση μαζικών διαδηλώσεων με το πρόσχημα της εκλογικής νοθείας. Το Βελιγράδι πρέπει να υπερασπιστεί την εθνική κυριαρχία της Σερβίας».
Η Ρωσία δεν είναι διατεθειμένη να χάσει τη μοναδική χώρα σύμμαχο στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων και θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν να κρατήσει τη Σερβία στη σφαίρα επιρροής της. Η εκτόξευση κατηγοριών από τη μεριά της Μόσχας, ότι οι δυτικοί όπως στην Ουκρανία ενορχηστρώνουν την εκδίωξη του νόμιμα εκλεγμένου Βούτσιτς, στοχεύουν στο θυμικό των Σέρβων που δικαίως δεν ξεχνούν τον τρίμηνο βομβαρδισμό της χώρας τους από το ΝΑΤΟ το 1999, καθιστώντας τους επιφυλακτικούς έως και καχύποπτους έναντι των δυτικών.
Όπως είχαμε γράψει σε παλαιότερο σημείωμά μας, με τη ρωσοουκρανική σύγκρουση να μαίνεται, τον πόλεμο στη Γάζα σε εξέλιξη, μια καινούρια εστία έντασης στα Δυτικά Βαλκάνια θα ήταν το κερασάκι στην τούρτα. Με ένα νοητό τόξο που ξεκινά από την Ουκρανία, περνάει από το Ναγκόρνο Καραμπάχ, διασχίζει τη Μέση Ανατολή και καταλήγει στα Βαλκάνια, φαίνεται πως οι μεγάλες δυνάμεις ίσως επιχειρήσουν μια συνολική επίλυση των διαφορών τους σε μια προσπάθεια ανακατανομής των ζωνών επιρροής τους.
